“Komedi; baskı, güçsüzlük, üzüntü, hayal kırıklığı, terk edilme ve aşağılanma ile beslenir. Şimdi, bu kadınlardan daha çok kimi tanımlıyor? Bu standartlara göre sadece kadınlar komik olmalı.”
The Marvelous Mrs. Maisel
Bu zamana kadar çoğumuz kadınların komik olamayacağı ile ilgili söylemleri bir yerlerden duymuş veya okumuşuzdur. Kadın komedyenlerin videolarının yorumlarını hiç okudunuz mu? Eğer bu söylemleri daha önce duymadıysanız bu videolarda tonlarcası mevcut.
Mizah, insana ait kişisel bir yetenek olarak nitelendirebilecek iken son zamanlarda fark ettim ki aslında her şey gibi bu yetenek de bir cinsiyete atfedilmişti. Kadınlar komik olamaz ve dolayısıyla komedyenlik de diğer çoğu meslek gibi kadınlara uygun bir meslek değil.
Tam bu noktada, bir kadın stand-up komedyeninin ne kadar zorluk çekebileceğini anlatan bir dizi çıktı karşıma: The Marvelous Mrs. Maisel. Dizi; 50’li yılların New York’unda Yahudi kültürde büyüyen, yüksek sosyoekonomik ve sosyokültürel statüde bir aileye sahip, 2 çocuk annesi ve evli Midge Maisel’ın stand-up komedyeni olma hikayesini anlatıyor. Midge hakkında bu kadar bilgi verdim çünkü kendisi hakkındaki bu bilgilerin her biri, bu yolda ona zorluk çıkaran baş unsurlar.
Bir kadının, özellikle 50’lerde, stand-up komedyeni olması oldukça zor. Peki neden zor? Midge’in zorlandığı aşama kendisini ikna etmesiydi. Bu zamana kadar eşine ve ailesine ‘uygun’ olmaya çalıştı. İyi bir evlat, iyi bir eş, iyi bir anne rolüne uymaya uğraştı. Mükemmel tanımlaması da buradan geliyor, hepsini bir arada bulundurabilmesinden. Fakat bu ‘mükemmel’ sıfatının içinde onun kendini gerçekleştirmesi yoktu. Midge’in elinde herkesin farkında olduğu bir mizah yeteneği var fakat aile arasında bile bu şakaları yaptığında bir kadının bu kadar konuşmaması gerektiği dile getiriliyor. Elindeki bu yeteneği kullanmak için çok hevesli ama bu zamana kadar sahnelerde hiç kadın stand-up komedyeni görülmemiş. Öte yandan sahneye çıkmak tüm bu rollerini bırakmak gibi. Ailesi bu konuda ne der, eşinin tepkisi ne olur? Çocuklarına zaman ayırabilir mi?
Midge’in komedyenlik yolunda yaşadığı bir diğer zorluk ise sektör. Kadınların çalışma hayatında her sektörde karşılaştığı cinsiyetçilik burada da kendisini göstermekten vazgeçmiyor. 50’lerin New York’unun stand-up sektörü tamamen erkekler tarafından domine edilmiş. Karşılarında Midge’i görünce ya onun gerçekten komik olduğuna inanmıyorlar ya da birinin sevgilisi olduğu için sahneye çıktığını düşünüyorlar. Bu sektörde de bir kadının yükselmesi ona bir erkeğin yol açmasından ve göstermesindendir sanılıyor.
Ayrıca sektörde kadın olmakla ilgili karşılaştığı zorluklardan biri de Sophie Lennon karakterinden geliyor. O dönemde Sophie Lennon sahneye çıkıp ün edinebilmiş tek kadın. Midge ile tanıştıklarında bu sektörde kadın olarak başarı elde etmenin tek yolunun ‘kilolu, çirkin, eğitimsiz ve aptal’ bir kadın olarak sahneye çıkmak olduğunu söylüyor çünkü ‘güzel, akıllı ve eğitimli’ bir kadının komedisinden kimse hoşlanmaz. Eğer komedi yapıp başarı elde etmek istiyorsan bunun tek yolunun aptal gibi davranmak olduğunu da öğütlüyor. Hatta Midge her sahneye çıktığında izleyicilerin çoğu onun şarkı söylemek için sahneye çıktığını sanıyor çünkü süslenip sahneye çıkmış bir kadın başka ne yapabilir ki(!)?
The Marvelous Mrs. Maisel, bu zamana kadar hiç bahsedilmemiş bir alanda bu konuya değindiği için izlerken hem güzel vakit geçirten hem de farkındalık yaratan bir dizi. Sadece komedyen olma zorluklarına değil diğer birçok konuya da değiniyor. Ayrıca dizide başka kadın hikayelerini de izleyebiliyoruz. Dizinin şu an 3 sezonu da Amazon Prime’da mevcut. İyi seyirler.
Erkek egemen bu sektörde tüm kadın komedyenlerin yer sahibi olabilmesi dileğiyle.
Bonus video: https://www.youtube.com/watch?v=ZCdRlyluQHg
AraRenk Fanzin 